Polipler insan vücudunun birçok noktasında meydana gelen, hücrelerin anormal biçimde çoğalması sonucu oluşan yapılardır. Rahim, burun, mide gibi pek çok noktada oluşabilen poliplerin en sık karşımıza çıktığı bölgelerden biri de kalın bağırsaklardır. Kalın bağırsaklarda meydana gelen poliplerin kansere dönüşmeden alınması büyük önem taşır. Bu yüzden 50 yaşının üzerinde her insanın en azından ömründe bir kere, eğer polip saptanırsa belirli aralıklarla kolonoskopik ve endoskopik tetkiklere başvurmasında yarar vardır. Ailesinde bağırsak kanseri öyküsü bulunan kişilerin daha erken yaşlarda kontrole gitmesi ve daha sık kontrol edilmesi kalın bağırsak poliplerine karşı mutlaka alınması gereken bir önlemdir. Peki kalın bağırsak poliplerini önlemek için neler yapılabilir? Kalın bağırsak polipleri nasıl tedavi edilir? Adana’da hastalarına hizmet veren Genel Cerrahi, Onkolojik Cerrahi ve Gastroenterolojik Cerrahi Uzmanı Prof. Dr. Nurkan Törer sizler için anlattı.
Kalın Bağırsak Polipleri Nedir?
Kalın bağırsağın iç yüzeyinde meydana gelen anormal hücre büyümelerinin oluşturduğu yapılara kalın bağırsak polipleri adı verilir. Çoğu zaman zararsız olan kalın bağırsak polipleri eğer ihmal edilirse zamanla büyümeye devam eder ve son derece ciddi sağlık problemlerine yol açabilir.
Kalın Bağırsak Polipleri Kimlerde Görülür?
Kalın bağırsağın astarında meydana gelen fazladan bir doku parçası şeklinde tarif edebileceğimiz polipler çoğu zaman kolonun veya rektumun sol tarafında oluşurlar ve iki farklı türü mevcuttur. Neoplastik poliplerin yapıları daha büyüktür ve kansere dönüşme riski yüksektir. Buna karşın neoplastik olmayan polipler çoğu zaman kansere dönüşmezler. Yapılan çalışmalar kalın bağırsak poliplerinin 50 yaş üstü erkeklerde, Tip 2 Diyabet hastalarında, alkol ve sigara tüketen kişilerde, , hareketsiz yaşam tarzı benimseyen kişilerde ve son olarak kalsiyum ve D Vitamini eksikliği yaşayan kişilerde daha sık karşımıza çıktığını göstermektedir.
Kalın Bağırsak Poliplerinin Belirtileri Nelerdir?
Kalın bağırsak poliplerinin ne yazık ki kolaylıkla fark edilebilen belirtileri yoktur. Bu yüzden de kalın bağırsak poliplerinin erkenden teşhis edilmesi ve tanı alması zordur. Ancak 50 yaş üstü kişiler düzeni aralıklarla kolonoskopi tetkiki yaptırarak erken tanı şansı yakalayabilirler. Kalın bağırsak poliplerinin en yaygın görülen belirtilerini sıralamamız gerekirse:
- Rektal bölgeden meydana gelen kanamalar
- Dışkıda görülen kan ve koyu kırmızı çizgiler ya da dışkı renginde meydana gelen değişiklikler
- Mide ağrısı, karın bölgesinde kramplar
- İshal veya kabızlık
- Demir eksikliği ve sürekli yaşanan kanamalar sonucunda gelişen anemi
- Yorgunluk
- Halsizlik
Kalın Bağırsak Poliplerine Karşı Alabileceğimiz Önlemler Nelerdir?
Sağlıklı, Antienflamatuar Beslenme
Beslenme rutininizde meyve ve sebzelere yoğun olarak yer vermek atabileceğiniz ilk adım olabilir. Kansere karşı beslenmenize dahil etmeniz tavsiye edilen gıdalar arasında; ıspanak, lahana, brokoli, narenciye, pancar, havuç, maydanoz, sardalya, ringa, uskumru ve benzeri besinler sayılabilir.
Alkol tüketimini ve sigara kullanımını kısıtlamak da kalın bağırsak poliplerine karşı alabileceğiniz önlemlerdendir. Bunun yanı sıra kalsiyum alımını arttırmak için süt, kefir, fermente peynirler ve yoğurt gibi besinleri yeterince tüketmek gerekir. Genel olarak bitkisel beslenmek ve özellikle ısıl işlem görmüş et ürünlerinden uzak durmak yararlı olacaktır. Salam, sucuk ve benzeri ısıl işlem görmüş et ürünlerini fazlaca tüketen kişilerde kolon kanseri görülme sıklığının daha yüksek olduğunu belirtmek gerekir.
D Vitamini Eksikliğini Telafi Etmek
D Vitamini, kolorektal kanser olgularına karşı koruyucu etki göstermektedir. Bağışıklık sistemi için önemli bir destekçi niteliğindeki D vitamini, kolon kanseri riskini önemli ölçüde azaltmaktadır. Güneş ışığından yararlanmak, D vitamini eksikliğini telafi etmenin en doğal yolu olarak öne çıkar.
Düzenli Egzersizler Yapmak, Sağlıklı Kiloyu Korumak ve Hareketli Bir Yaşam Tarzı
Düzenli egzersizler yapmak birçok sağlık sorunu için riski azaltmaktadır. Sağlıklı vücut ağırlığına ulaşmak ve bunu korumak da kalın bağırsak poliplerinin gelişme riskini azaltır. Düzenli egzersizler dolaşım sistemini iyileştirir, vücudun sindirim işlevlerine katkı sağlar, stres düzeyini aşağı çeker, bağışıklık sistemini güçlendirir ve iltihabı azaltır. Bunun yanı sıra obezite ve diyabet için de önleyici etkileri söz konusudur. Siz de düzenli egzersizler yapıp sağlıklı kilonuzu koruyarak kolon kanserine karşı önlem alabilirsiniz.
Kronik İnflamasyonu Azaltmak
Bağırsakta meydana gelen iltihaplar, zaman içerisinde kansere dönüşebilecek poliplerin gelişmesine neden olabilir. İnflamasyonu azaltmak hem bu riski aşağı çeker hem de sindirim fonksiyonlarının iyileşmesini sağlar. Kronik hale gelen bağırsak iltihaplanmalarını azaltmak için alabileceğiniz önlemler şu şekildedir:
- Dengeli ve sağlıklı beslenmek
- Kaliteli ve yeterli uyku uyumak
- Stres düzeyini azaltmak
- Sigaradan ve alkolden sakınmak
- D vitamini takviyesi almak
- Probiyotik ve Omega-3 takviyesi almak
- Yeterince kalsiyum almak
Kalın Bağırsak Poliplerinin Tedavisi Nasıl Yapılır?
Kalın bağırsak poliplerinin tedavisi, poliplerin olabildiğince erken tespit edilip vücuttan çıkartılmasını hedefler. Başlıca yöntem kolonoskopi ile Polipektomidir.
Polipektomi – Polipektomi yönteminde kolonoskopi cihazı ile kalın bağırsak içerisindeki polipe ulaşılır ve özel aletler (forseps veya tel kement) kullanılarak polipler kolondan çıkartılır. Eğer çıkartılmak istenen polip bir santimetreden daha büyük boyutta ise çevredeki diğer sağlıklı dokulardan uzaklaştırılması için polip tabanına sıvı enjekte edilebilir.
Minimal İnvaziv Cerrahi – Eğer poliplerin tabanı kolon duvarında geniş yerleşimli ise veya derine işlemiş ise polipin bulunduğu kolon segmentinin tamamen çıkartılması gerekebilir. Bu yöntemde kalın bağırsak ve rektum bölgesinde tespit edilen polipler, laparoskopik cerrahi tekniği ile çıkartılır.
