Karaciğer tümörleri kişinin karaciğer dokusunda bulunan hücrelerin, anormal biçimde büyümesi sonucunda oluşan kitleleri ifade eder. İyi huylu veya kötü huylu olabilen karaciğer tümörleri insan vücudunun farklı bölgelerinden sıçramışsa metastatik tümör olarak adlandırılır. Erken tanı koymak ve doğru şekilde müdahale etmek karaciğer tümörlerinin cerrahi tedavisinin başarılı olabilmesi için büyük önem taşır. Adana’da hastalarına hizmet veren Genel Cerrahi uzmanı
Prof. Dr. Nurkan Törer, karaciğer tümörlerine karşı uygulanan cerrahi tedavi yöntemleri hakkında bilinmesi gerekenleri anlattı.
Karaciğer Tümörü Nedir?
Karaciğer tümörleri; karaciğerde bulunan hücrelerin kontrolsüz şekilde anormal bir büyüme ve çoğalma göstermesinin neticesinde meydana gelen kitlelerdir. Bu tümörler kimi zaman iyi huylu kimi zaman da kötü huylu şekilde karşımıza
çıkabilmektedir. Kötü huylu karaciğer tümörleri, hızla çevredeki sağlıklı doku ve organlara yayılarak metastaz gerçekleştirebilir. Karaciğerin kendi hücrelerinden kaynaklı olarak oluşan kötü huylu tümörler zamanında tedavi edilmezlerse son derece ciddi sağlık problemlerine neden olabilirler. İyi huylu tümörler ise çoğu zaman kansere dönüşmez veya çevre dokulara zarar vermezler. Daha yavaş bir büyüme seyri izlerler. Karaciğer tümörlerinin boyutuna ve hastanın gösterdiği semptomlara göre uygulanacak tedavi protokolleri şekillenir.
Karaciğer Tümörü Belirtileri ve Tanı Yöntemleri
Karaciğer tümörleri çoğu zaman herhangi bir belirti göstermediği için fark edilmesi güç olabilmektedir. İyi huylu tümörler herhangi bir semptoma neden olmadığında ancak tesadüf sonucu fark edilebilir. Fakat kötü huylu karaciğer tümörleri şişlik, iştahsızlık, ani kilo kayıpları, sarılık, karın ağrısı ve çabuk yorulma gibi belirtilere yol açabilmektedir. İlerleyen evrelerde şiddetlenme eğilimi gösteren karın ağrısı ve sarılık gibi belirtilere ek olarak mide bulantısı ve kusma gibi sindirim problemleri yaşanabilir.
Karaciğer tümörlerinin tanısında ultrasonografi tetkiki, bilgisayarlı tomografi, kan tetkikleri ve MR gibi yöntemlerden faydalanılır. Kan testleri, doktorun karaciğer fonksiyonlarını ve tümör belirteçlerini değerlendirmesine olanak sağlar. Ultrasonografi teknolojisi sayesinde karaciğer tümörlerinin büyüklüğü ve yerleştiği nokta tespit edilebilmektedir. Bilgisayarlı Tomografi ve MR taramaları ise özellikle karaciğer tümörünün yayılma durumu hakkında önemli veriler sağlar. Doktor kimi zaman biyopsi yöntemini de tanıyı kesinleştirmek için gerekli görebilir.
Karaciğer Tümörü Tedavi Seçenekleri
Karaciğer tümörlerinin tedavisinde kullanılan birkaç farklı yöntem bulunmaktadır. Tümörün boyutu, yerleştiği nokta, yayılımı veya hastanın genel sağlık durumu göz önünde bulundurularak en doğru tedavi yöntemine karar verilir. Karaciğer tümörlerinin tedavisinde kullanılan yöntemleri tek tek incelememiz gerekirse:
Cerrahi Tedavi – Karaciğer tümörlerinde en etkili tedavi yöntemi cerrahi operasyonlardır. Tümörün cerrahi girişim sonucunda vücuttan çıkartılması halinde hastanın tümden iyileşme göstermesi mümkün olur.
Hedefe Yönelik Tedaviler ve Kemoterapi – Cerrahi yöntemle müdahale edilemeyecek durumdaki karaciğer tümörlerinde doktor hedefe yönelik tedavi
uygulamalarından ve kemoterapiden yararlanabilir. Bu tedavi uygulamaları kanser hücrelerinin büyümesini önlemek ve kanserli hücreleri öldürmek için tercih edilir. Fakat belirtmek gerekir ki karaciğer kanseri tedavisinde kemoterapi yöntemi tek başına kesin bir çözüm sağlamayabilir.
Karaciğer Nakli – Karaciğerin tümörsüz kısmının da hasta olduğu (hepatit, siroz gibi) durumlarda doktorlar karaciğer nakline karar verebilir. Karaciğer nakli siroza bağlı gelişen hepatoselüler kanser dediğimiz karaciğer kanserlerinin tedavisinde tercih edilir.
Radyoterapi – Karaciğer tümörlerinin küçültülmesi ve iyileşme sürecinin desteklenmesi için radyoterapi tedavisine başvurulabilir. Fakat radyoterapi uygulamaları kendi başına kesin bir iyileşme sağlamaz. Daha çok cerrahi öncesinde veya sonrasında destekleyici bir tedavi uygulaması olarak kullanılır.
Karaciğer tümörlerinin tedavisinde en kritik öneme sahip konu tümörün erken tanı almasıdır. Tedavi uygulamalarında hastanın öznel koşulları gözetilerek kişiye özgü bir yaklaşım belirlenmelidir.
Karaciğer Tümörü Ameliyatı Nedir?
Karaciğer kanseri, karaciğerdeki iyi huylu tümörler ve karaciğer nakli gibi durumlarda cerrahi operasyonlara başvurulur. Kimi zaman karaciğerdeki fonksiyon kayıpları nedeniyle de karaciğer ameliyatı gerekebilir. Karaciğer ameliyatları sırasında karaciğerin bir bölümü veya tümü vücuttan çıkartılabilir. Bunun yanı sıra karaciğerdeki kanserli hücrelerin yayılmasını engellemek için cerrahi müdahalelerde bulunulabilir. Karaciğer, insan vücudu için yaşamsal derecede önem taşıyan bir organdır. Bu yüzden ameliyatın ardından hastanın iyileşme süreci titizlikle takip edilmelidir. Karaciğer tümörü ameliyatları açık cerrahi, kapalı cerrahi veya robotik cerrahi yöntemi ile gerçekleştirilebilir.
Laparoskopik(Kapalı) Karaciğer Ameliyatı
Kapalı cerrahi yöntemiyle gerçekleştirilen laparoskopik karaciğer ameliyatı minimal invaziv bir cerrahi prosedürdür. Laparoskopik cerrahi yöntemi açık cerrahi ameliyatları ile kıyaslandığında bazı avantajlar taşır. Vücutta minimal boyutta kesiler açılır. Bu sayede hastanın iyileşme süreci hızlı ve konforlu seyreder. Hastaların hissettiği ağrı şikayetleri de daha minimaldir. Operasyon laparoskopik cerrahi
ekipmanları ve bir kamera yardımı ile gerçekleştirilir. Kameradan elde edilen görüntüler cerraha rehberlik eder ve operasyonun başarı oranını arttırır. Açık cerrahi yönteminde açılan 15 ila 25 cm boyutundaki kesiler yerine 0,5 veya 1 cm boyutundaki kesilerle ameliyat gerçekleştirilir.
Hastalar hastanede çok daha kısa süre kalır ve kanama minimal boyutta gerçekleşir. Enfeksiyon veya komplikasyon riski çok daha düşüktür. Kalan ameliyat izi de çok daha küçüktür. Bu sayede hasta estetik açıdan kendisini daha iyi hisseder. Küçük karaciğer tümörlerinin çıkartılması, karaciğerin dış yüzeyinde ve kolay erişilebilen lezyonlar için bu yöntem oldukça cazip bir seçenektir. Fakat daha büyük boyuttaki derin tümörlere karşı açık cerrahi daha etkili bir seçenek olabilmektedir.
Robotik Karaciğer Ameliyatı
Robotik karaciğer ameliyatları da tıpkı laparoskopik karaciğer ameliyatları gibi minimal invaziv operasyonlardır ve vücutta açık ameliyatlara kıyasla çok daha az travmaya neden olurlar. Cerrah operasyonu robotik kollar aracılığı ile bir konsol üzerinden yönetir. İnsan elinden çok daha yüksek hassasiyete sahip bu robotik kollar, çevredeki diğer doku, organ ve damarlara hasar vermeden istenilen müdahalelerin gerçekleştirilmesini sağlar. Üç boyutlu ve yüksek çözünürlüklü görüntüler sayesinde cerraha insan gözünden çok daha geniş bir görüş açısı sağlar. Karaciğer tümörleri erişilmesi zor bölgelere yerleşmişse robotik cerrahi yöntemi cazip bir seçenektir. Büyük ve karmaşık lezyonların tedavisinde minimum riskle başarılı bir operasyon vaat eden robotik cerrahi teknolojisi hastaların çok daha hızlı ve kolay şekilde iyileşmesine olanak sağlar.
Açık Karaciğer Ameliyatı
Açık cerrahi yönteminde karaciğere doğrudan müdahale etmemizi sağlayan bu yöntemde hastanın vücudunda geniş bir kesi açılması gerekmektedir. Tümörün ve hastalıklı dokunun çıkartılması açılan bu kesi sayesinde mümkün olur. Cerrahın daha geniş bir hareket alanı vardır. Ancak açılan kesinin büyüklüğü, hastanın iyileşme sürecinin uzun ve ağrılı geçmesine neden olabilir. Açık cerrahi ameliyatlarında kanama ve enfeksiyon riskinin de daha yüksek olduğunu belirtmek gerekir. Açık cerrahi yöntemi ile karaciğer ameliyatı tümörlerin büyük olduğu ve hastalığın geniş bir alana yayıldığı vakalarda tercih edilmektedir.
